Dojrzewanie mechanizmów regulacyjnych część 2
U człowieka już przed okresem dojrzewania gruczoł płciowy jest częścią składową systemu regulacyjnego opartego na mechanizmie sprzężeń zwrotnych. Świadczy o tym wyższy poziom FSH i LH u dzieci pozbawionych gruczołów płciowych w porównaniu z rówieśnikami posiadającymi prawidłowo funkcjonujące gonady. W okresie oczekiwanego dojrzewania poziom gonadotropin jeszcze się u nich podwyższa. Zmienia się zatem wrażliwość ośrodków regulacyjnych na trwały niski poziom sterydów. Gruczoły płciowe w pewnym stopniu hamują układ podwzgórze-przysadka jeszcze przed okresem dojrzewania, ale nawet fizjologicznie niski poziom hormonów sterydowych u dzieci nie prowadzi u nich do wyraźniejszego podwyższenia poziomu gonadotropin. Przyczyną tego stanu rzeczy jest niedostateczna wrażliwość niedojrzałego podwzgórza na hamujący sekrecję gonadoliberyny wpływ hormonów sterydowych.
Nie tylko dojrzewanie podwzgórza, ale także dojrzewanie przysadki jest oznaką nadchodzącego okresu pokwitania i przyczyną zupełnie innego nastawienia układów regulacyjnych. Stwierdzono, że u człowieka ta sama dawka syntetycznej gonadoliberyny ma jakościowo odmienny wpływ na wydzielanie gonadotropin przed okresem pokwitania, w okresie pokwitania i w wieku dojrzałym. U chłopców (Roth i wsp., 1973) po podaniu tej samej dawki LHRH poziom LH podnosił się czterokrotnie wyżej w okresie pokwitania niż przed nim, a u dorosłych reakcja na tę samą dawkę była jeszcze nieco żywsza. Jednakże wiek nie miał zasadniczego wpływu na przyrost poziomu FSH. Dlatego też w okresie dojrzewania zmienia się stosunek między poziomem produkcji obu gonadotropin (Roth i wsp., 1973 Job, 1972).
U dziewcząt w okresie dojrzewania pojawia się dodatnie sprzężenie zwrotne między wydzielaniem gonadoliberyny a poziomem sterydowych hormonów płciowych. Doprowadza to do cyklicznego preowulacyjnego wzrostu poziomu gonadotropin i umożliwia owulację. Pewna cykliczność sekrecji estrogenów została zauważona u dziewcząt jeszcze przed menarche (Faiman i Winter, 1971).
Jednakże ten cykliczny przyrost poziomu estrogenów przed okresem pokwitania nie jest jeszcze zdolny indukować podwyższenia LH. Menarche jest rezultatem fazowych zmian w poziomie estrogenów występujących jeszcze przed nadejściem pierwszego cyklu owulacyjnego. Okres po menarche charakteryzuje się stopniowym wzrostem amplitudy cyklicznych szczytów estrogenowych. Powoduje to wzrost poziomu LH i umożliwia kolejną owulację.
Dodaj komentarz