Kryterium rozróżniania pornografii

Można stosować inne kryterium rozróżniania dzieła sztuki i pornografii. Uczynił to Sąd Rzeszy Niemieckiej. Zgodnie z orzeczeniem tego Sądu, pismo będzie „nierządne” (unzuchtig), jeżeli może obrazić poczucie wstydliwości i moralności (obyczajności) w sferze seksualnej. Mamy tu znowu kryterium natury subiektywnej, nawiązujące nie do intencji kolportera, lecz do świadomości odbiorcy. Jeżeli odbiorca, widz czy czytelnik odbiera utwór ze zgorszeniem, będzie to utwór pornograficzny.

Ale i to rozwiązanie szwankuje choćby ze względów, o których była przed chwilą mowa. Odbiór treści zapisu, sceny, obrazu, fotografii jest zupełnie indywidualny. Jeden odbiera tę samą treść z oburzeniem, z odrazą, drugi z satysfakcją, zadowoleniem, inni jeszcze – z obojętnością. Stosowany obecnie powszechnie test rozpoznania indywidualnych cech osobowości TAT (Test Apercepcji Tematycznej) polega właśnie na sprawdzeniu, jak indywidualny osobnik ludzki na swój własny sposób odczytuje przekazaną mu fotografię. Toteż przytacza się (Buchholz, 1963) inne orzeczenie sądowe, że chodzi o utwór, który może obrazić poczucie wstydu „normalnego” człowieka, „normalnego” widza, czytelnika. „Normalny” to tyle, co „przeciętny”. B. Buchholz analizując te określenia dowodzi, że stanowią one czystą fikcję, że nie ma „przeciętnej” osoby, że poczucie wstydu, którego człowiek doznaje, zależy od jego umysłowości, poziomu intelektualnego, wyrobienia etycznego, doświadczenia życiowego, od przynależności społecznej, klasowej itp. Na dowód enigmatyczności tych określeń Buchholz przytacza stenogram rozprawy sądowej, w której trakcie okazało się, że osądy osób na temat charakteru pornograficznego konkretnego utworu były biegunowo przeciwstawne, zależnie od ich poziomu intelektualnego, przynależności kia- sowej, społecznej. Wynika to z eksponowanego już wyżej założenia, że „poczucie wstydu” jest produktem kultury, samowiedzy o tym, co dobre i co złe.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *