Chemiczna budowa chromosomów
Pod względem chemicznym chromosomy składają się z dwóch zasadniczych substancji: kwasu dezoksyrybonukleinowego – DNA oraz histonu (białka). Te dwie substancje, znajdujące się mniej więcej w tej samej ilości, tworzą około 90% masy większości chromosomów. Pozostałe 10% – to białka inne niż histony oraz mała ilość kwasu rybonukleinowego (RNA).
DNA i histon są ułożone wzdłuż całej długości chromosomu – ich dokładne rozmieszczenie nie jest jeszcze obecnie znane. Ilość DNA znajdująca się w chromosomie jest zbyt duża, aby można było przypuszczać, że znajduje się on w postaci prostej, podłużnej struktury. Na przykład, DNA znajdujący się w jednym z najmniejszych chromosomów ludzkich z grupy G (21-22) posiada wagę molekularną 2X10-10 i długość około 1 cm, natomiast długość tego chromosomu wynosi w okresie metafazy jedynie 1,5 pm. W związku z tym DNA musi być odpowiednio skręcony oraz tak ułożony, aby mógł zmieścić się w chromosomie.
Zgodnie z propozycją Taylora i współpracowników (1957) oraz Freesego (1959), chromosom jest zbudowany z szeregu małych podjednostek, z których każda jest cząsteczką DNA. Cząsteczki DNA leżą poprzecznie wzdłuż chromosomu i są połączone białkami. Model ten zachowuje linearne ułożenie genów wzdłuż DNA, a jednocześnie pozwala ułożyć poszczególne jednostki obok siebie, tak że przypomina to wielowłóknisty układ obserwowany pod mikroskopem. Model ten jest jak dotąd hipotetyczny, pozwala jednak na lepsze zrozumienie budowy chromosomów.
Dodaj komentarz